شب یلدا چیست؟ فلسفه طولانی ترین شب سال + آداب و رسوم ایرانی شب چله

شب یلدا چیست؟ از کودکی تا به امروز قطعا بارها شب یلدا را جشن گرفته‌اید و به همراه خانواده در طولانی‌ترین شب سال به دیدار بزرگترها رفته‌اید. هنگامی که پاییز به خواب زمستانی می‌رود و سرمای استخوان سوز زمستانی شروع می‌شود؛ مردم دور یک کرسی قدیمی جمع شده و شب چله را جشن می‌گیرند. اما فلسفه طولانی ترین شب سال چیست؟ اگر هنوز پاسخ این سوال را نمی‌دانید با ما تا انتهای این مطلب همراه شوید.

شب یلدا چیست؟

هنگامی که خورشید در 30 آذر ماه غروب می‌کند وارد شب یلدا می‌شویم و این شب تا ساعت 00:01 اول دی ماه ادامه دارد. شب یلدا فقط یک دقیقه از شب‌های دیگر سال بلندتر است و به همین دلیل هم به عنوان طولانی‌ترین شب سال شناخته می‌شود.

در آیین مردم ایران روزهای مختلفی مانند روز گلاب‌گیری کاشان، روز چهارشنبه سوری و یا شب یلدا جشن گرفته می‌شوند. شاید در گذشته هر کدام از این موارد فلسفه خاصی داشته‌اند، اما امروزه بهانه‌ی خوبی برای دورهم جمع شدن و شادی در کنار یکدیگر هستند.

هدف از شب یلدا چیست؟ | چرا شب یلدا را جشن می‌گیریم؟

فلسفه طولانی‌ترین شب سال چیست؟ ایرانیان در گذشته معتقد بودند که در طولانی‌ترین شب سال اهریمنان حضور فعال‌تری در بین مردم دارند و به همین دلیل هم در کنار هم جمع می‌شدند تا این شب سپری شود. در گذشته مردم شب تا صبح بیدار می‌ماندند و دور آتش می‌نشستند؛ اما این آداب و رسوم رفته رفته تغییر پیدا کرد و به حالت امروزی تبدیل شد.

با این حساب هنوز هم هدف از شب یلدا دور هم جمع شدن و از بین بردن غم و غصه‌های پاییزی است. شاید دیگر مانند گذشته مردم دور کرسی‌های قدیمی جمع نشوند، اما هنوز هم جشن گرفتن و خوردن میوه‌هایی مانند انار و هندوانه مرسوم است. حتی عده‌ی زیادی هستند که شب یلدا را مانند عید نوروز فرصت مناسبی برای سفر می‌دانند و در این ایام با خرید تور خارجی نوروز 1404 یک سفر خاطره‌انگیز را تجربه می‌کنند.

علت نامگذاری شب چله چیست؟

در گذشته زمستان به دو بخش "چله بزرگ" و "چله کوچک" تقسیم‌بندی می‌شد که این فصل را به دو بخش چهل روزه تقسیم کرده بود. با این اوصاف آخرین شب آذر چله نامیده شده و به شروع سرمای زمستان اشاره دارد. شب یلدا درست 40 روز پس از جشن سده به مناسبت پایان چله بزرگ و شروع چله کوچک برگزار می‌شود.

خوراکی ها و رسم غذای شب یلدا | شب یلدا چی بخوریم؟

شب یلدا از مهمترین رسومات ایرانیان است؛ فرقی ندارد که کجا باشید، با خرید تور اروپا به فرانسه سفر کرده باشید و یا در یکی از کشورهای آفریقایی اقامت داشته باشید؛ به هر حال شب یلدا یکی از مهمترین شب‌های شما خواهد بود. به نوعی نمی‌توان یک ایرانی را در هیچ کجای دنیا بدون انار و هندوانه تصور کرد، چون خوراکی‌ها نقش مهمی در برگزاری مراسم شب یلدا دارند. در لیست زیر بخشی از مهمترین خوراکی‌های شب یلدا را معرفی می‌کنیم:

• هندوانه: به اعتقاد نیاکان ما، خوردن هندوانه در شب یلدا باعث می‌شود تا در طول زمستان به هیچ عنوان سرما نخورید.
• انار: به طور کلی میوه‌ها و خوراکی‌های سرخ رنگ نماد شب یلدا هستند و انار هم به عنوان سمبل خورشید در شب یلدا حضور پررنگی دارد.
• آجیل: همانطور که آجیل عضو جدایی ناپذیر شب عید نوروز است، در شب یلدا هم نقش مهمی دارد. حتی اگر تور مالزی نوروز 1404 را خریده باشید باز هم در این کشور به دنبال آجیل هستید و این موضوع برای شب یلدا هم صادق است.
• شیرینی‌های مخصوص: شیرینی‌های سنتی ایرانی مانند باقلوا و باسلوق اهمیت زیادی در شب یلدا دارند.
• میوه‌های پاییزی: سفره شب یلدا هم مانند سفره‌های نوروزی رنگارنگ است. استفاده از میوه‌های پاییزی مانند پرتقال، خرمالو، نارنگی، هندوانه، انار و غیره در سفره شب یلدا مرسوم است.
• غذاهای شب یلدا: معمولا آش رشته و سبزی پلو با ماهی از محبوب‌ترین غذاهای ایرانی برای اعیاد سنتی مختلف است. اما به طور کلی مانند شب عید نوروز غذای خاصی برای این شب در نظر گرفته نشده است.

آداب و رسوم جالب شب یلدا در شهرهای ایران

افراد زیادی هستند که ترجیح می‌دهند شب یلدا را در کشورهای خارجی سپری کنند. با توجه به اینکه اکثر آژانس‌های گردشگری فروش تورهای ویژه نوروز را از اوایل زمستان آغاز می‌کنند، قیمت تور اروپا نوروز 1404 و اکثر قیمت تورهای نوروزی بالاتر رفته و همین موضوع کار را برای شما سخت می‌کند. اما باز هم می‌توانید مقاصد داخلی را برای سفر در شب یلدا انتخاب کنید. در ادامه آداب و رسوم مخصوص هر شهر از ایران را معرفی می‌کنیم.

مراسم شب یلدا در آذربایجان شرقی و غربی

ترک زبانان ایرانی پایبندی زیادی به آیین و رسوم ایرانی دارند و این موضوع شامل آیین شب یلدا هم می‌شود. هموطنان ترک زبان در این شب از میوه‌هایی مانند خربزه، هندوانه، انگور و میوه‌های پاییزی استفاده می‌کنند. معمولا پدران در این منطقه رسم دارند که برای دختر و دامادشان سفره شب یلدا می‌فرستند.

آداب و رسوم شب یلدا در مازندران

بسیاری از آداب و رسوم شب یلدا به آداب عید نوروز شباهت دارد. مردم در این شب مانند عید نوروز خانه‌تکانی می‌کنند و برای مهمانان خود شام مفصلی تدارک می‌بینند. مازنی‌ها برای اولین شب یلدای عروس و داماد ماهی تازه می‌فرستند و معتقد هستند این ماهی تازه باعث گسترش خیر و برکت خواهد شد.

رسم و رسومات شب یلدا در کردستان

کرد زبان‌های ایرانی هم رسم و رسومات متفاوتی در شب یلدا دارند که از جمله آنها می‌توان به پخت دلمه و صرف آن با نان سنگک داغ اشاره داشت. همانقدر که خرید تور تایلند نوروز 1404 در این ایام طرفداران زیادی دارد، افراد زیادی هم هستند که سفر به کردستان را برای شب یلدا انتخاب می‌کنند.

شب یلدا در کدام کشورها برگزار می‌ شود؟

جالب است بدانید که شب یلدا مختص ایرانی‌ها نبوده و کشورهای دیگری هم این شب را جشن می‌گیرند. به عنوان مثال کشورهای تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، آفریقا و حتی کره جنوبی این شب طولانی را جشن می‌گیرند. هر یک از آنها آداب و رسوم متفاوتی برای این شب دارند که در ادامه به آنها ‌می‌پردازیم:

• آداب و رسوم شب یلدا در تاجیکستان: پخت نان و شیرینی به شکل حیوانات، پاشیدن گندم، آویزان کردن چرم و فالگیری
• آداب و رسوم شب یلدا در افغانستان: مراسم شب یلدای مردم افغان شباهت زیادی به مردم ایران دارد و در بدخشان افغانستان، زایش خورشید و شروع زمستان را جشن می‌گیرند.
• آداب و رسوم شب یلدا در پاکستان: رسم حمام زمستانی که مردان پاکستانی باید با تکه‌ای نان زیر دوش آب بروند. پس از حمام هم دور آتش جمع شده و به رقص و پایکوبی می‌پردازند.
• شب یلدای آفریقا: مردم آفریقا در شب یلدا لباس‌های عجیب و غریب مانند حیوانات، فرشته‌ها و شیاطین می‌پوشند و به رقص و پایکوبی می‌پردازند.
• شب یلدا در چین: دم کردن چای مخصوص و پختن کوفته برنجی چینی
• شب یلدای کره جنوبی: پختن کوفته با لوبیا قرمز، دور کردن شیاطین با ریختن مایعی در اطراف خانه
• شب یلدا در ژاپن: حمام کردن در وان با آب نارنج

هدیه شب یلدا چی بخرم؟

به طور کلی طبق آداب و رسوم، بزرگترها در این شب هدایایی را به کوچکترها می‌دهند. اما اصلی‌ترین رسم مخصوص تازه عروس و دامادها است که داماد باید پکیج شب یلدای عروس را تهیه کرده و به تازه عروس هدیه دهد. هدیه شب یلدا با توجه به وضعیت مالی داماد متفاوت خواهد بود، اما اکثرا لباس‌های زمستانی و جواهرات هدیه می‌دهند.

اگر به دنبال هدیه‌ای خاص و لاکچری در شب یلدا هستید می‌توانید ایده‌های مختلفی را اجرا کنید. به عنوان مثال با خرید تور اسپانیا نوروز 2025 همسر خود را غافلگیر کنید و برنامه‌ی سفر نوروزی خود را در شب یلدا بیان کنید.

تجربه سفر خارجی در شب یلدا با آژانس گردشگران سپهر تهران

در این مطلب گفتیم شب یلدا چیست و چرا ما شب چله را جشن می‌گیریم. حالا که با فلسفه‌ی این شب زیبا آشنا شدید بهتر است به فکر برگزاری شب یلدایی متفاوت باشید تا عزیزان خود را غافلگیر کنید. قطعا سفر به کشورهای خارجی می‌توانید بزرگترین سورپرایز برای شب یلدای امسال باشد؛ به خصوص اگر این سفر به اروپا باشد. آژانس گردشگران سپهر تهران با بیش از 25 سال سابقه اجرای انواع تورهای خارجی در خدمت شماست تا یک سفر رویایی را در هر زمان از سال تجربه کنید.